Συχνές ερωτήσεις
Aπ: Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι μια έννοια που εξ ορισμού δεν αφορά στην παθητική αντιμετώπιση των καταστάσεων. Η παθητικότητα συχνά συνοδεύεται από απροθυμία και μας οδηγεί να δεχόμαστε τα εξωτερικά γεγονότα (π.χ., μία δυσκολία) χωρίς αντίδραση. Από την άλλη, η ψυχική ανθεκτικότητα είναι η ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε και να ανακάμπτουμε έπειτα από δυσκολίες. Με άλλα λόγια, χρησιμοποιούμε τις δεξιότητές μας και τις ικανότητες μας με ενεργητικό τρόπο, έτσι ώστε να διαχειριστούμε μία δύσκολη κατάσταση, θέτοντας στόχους, κάνοντας ένα πλάνο δράσεων και επόμενων βημάτων και αναζητώντας υποστήριξη.
Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι χάσαμε τη δουλειά μας λόγω μιας οικονομικής κρίσης. Ένας παθητικός τρόπος αντίδρασης θα ήταν να αφεθούμε στο αρνητικό συναίσθημα της αποτυχίας και να μείνουμε απαθείς, χωρίς να θέσουμε κάποιους στόχους για να αλλάξουμε την κατάσταση. Αντίθετα, ένας ανθεκτικός τρόπος αντιμετώπισης θα ήταν αρχικά να αποδεχθούμε ότι είναι μια δύσκολη κατάσταση στην κοινωνία που ζούμε και να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα λύπης, θυμού, αδικίας που μπορεί να νιώθουμε. Θα ήταν καλό να σκεφτούμε ότι θα προσπαθήσουμε να αλλάξουμε/βελτιώσουμε την επαγγελματική κατάστασή μας στο βαθμό που μπορούμε να ελέγξουμε. Επίσης, θα μπορούσαμε να θέσουμε ρεαλιστικούς στόχους αναζητώντας νέες ευκαιρίες απασχόλησης, να αναπτύξουμε νέες δεξιότητες ή να εξερευνήσουμε εναλλακτικές σταδιοδρομίες.
Απ: Η ανησυχία για την εικόνα του σώματος είναι κοινή για πολλά παιδιά και εφήβους. Ως γονείς, μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας να αναπτύξει μια θετική εικόνα για το σώμα του μεριμνώντας για την υγεία και την ευεξία του.
Μια καλή προσέγγιση είναι να μιλήσουμε με το παιδί σας για το πώς αισθάνεται σχετικά με το σώμα του και να του δείξουμε ότι μας ενδιαφέρει πραγματικά αυτό που λέει. Ακούμε το παιδί μας με προσοχή και δείχνουμε ότι το καταλαβαίνουμε και είμαστε εκεί για να το βοηθήσουμε. Αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά του και ενθαρρύνουμε το παιδί μας να αναγνωρίζει και να εκτιμά τις δυνατότητες του. Επιβραβεύουμε τις επιτυχίες του και εκφράζουμε ότι το αγαπάμε και το εκτιμάμε όπως είναι.
Είναι σημαντικό επίσης να μην δίνουμε στο παιδί μας λανθασμένα μηνύματα, όπως για παράδειγμα να σχολιάζουμε συχνά το δικό μας βάρος, είτε αρνητικά είτε θετικά, ή να μιλάμε συχνά για δίαιτες ή να αναφέρουμε συγκεκριμένα διάσημα πρόσωπα που αντιπροσωπεύουν το «ιδανικό» σώμα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση, ανησυχία και πίεση στο παιδί μας, καθώς μπορεί να αναπτύξει αρνητικά στερεότυπα σχετικά με την εικόνα του σώματος και τον εαυτό του. Σε περίπτωση που ασχολείται και είναι ενεργό στα social media, μπορούμε να του προτείνουμε να ακολουθεί λογαριασμούς που προωθούν τη θετική εικόνα σώματος, την συμπερίληψη και την ορατότητα της διαφορετικότητας π.χ., Cool Crips. Επίσης, είναι σημαντικό να φροντίζουμε από νωρίς να μην κάνουμε σχόλια στο παιδί που αφορούν στην εξωτερική του εμφάνιση, ακόμη και αν θεωρούμε ότι είναι πείραγμα ή αστείο, καθώς επίσης και να μην σχολιάζουμε άλλους ανθρώπους σχετικά με τα εξωτερικά τους χαρακτηριστικά.
Αν το παιδί μας συνεχίζει να αισθάνεται ανασφάλεια σχετικά με την εικόνα του σώματος του, μπορεί να χρειαστεί να ζητήσουμε βοήθεια από έναν ειδικό, όπως έναν ψυχολόγο.
Απ: Η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση εξαρτάται από το πώς ορίζουμε τον “έλεγχο”. Είναι σημαντικό να έχετε συνειδητοποιήσει ότι ο έλεγχος της διαδικτυακής παρουσίας, των διαδικτυακών παιχνιδιών και των social media των παιδιών δεν είναι ίδιο με την επιτήρηση ή την παρακολούθηση τους, και δεν ταυτίζεται με παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή τους. Είναι σημαντικό να διατηρείτε ανοιχτές γραμμές επικοινωνίας με τα παιδιά σας και να προωθείτε μια υγιή και ασφαλή χρήση των social media.
Μπορείτε και πρέπει να συζητήσετε με τα παιδιά σας, από νωρίς, για τη χρήση των social media και να τα ενημερώσετε για τους κινδύνους που υπάρχουν στο διαδίκτυο, όπως η διαδικτυακή παρενόχληση και η διασπορά ανεπιθύμητων πληροφοριών. Είναι, επίσης, απαραίτητο να ενθαρρύνετε τη χρήση των ρυθμίσεων απορρήτου και ασφαλείας για να βοηθήσετε στη διασφάλιση ότι οι πληροφορίες τους παραμένουν ιδιωτικές.
Απ: Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας δέχεται διαδικτυακό εκφοβισμό, υπάρχουν μερικά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να το βοηθήσετε:
- Μιλήστε με το παιδί σας: Προσπαθήστε να ανοίξετε μια συζήτηση με το παιδί σας για το πώς περνάει το χρόνο του στο διαδίκτυο και ποιες εφαρμογές του αρέσουν. Για να μην γίνει με ανακριτική διάθεση, μπορείτε να το ρωτήσετε ποιες εφαρμογές θα σας πρότεινε για ψυχαγωγία, τι γνώμη έχει για τα διάφορα social media. Επίσης, μπορείτε να του αναφέρετε ένα δικό σας παράδειγμα ότι λάβατε ένα κακό σχόλιο σε μια δημοσίευσή σας και αν έχει συμβεί και στο ίδιο.
- Στηρίξτε το παιδί σας: Εκφράστε τη στήριξή σας στο παιδί σας και διαβεβαιώστε ότι δεν είναι μόνο του και θα είστε δίπλα του ό,τι και να χρειαστεί.
- Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του παιδιού σας στο διαδίκτυο: Αναζητήστε πιθανά σημάδια διαδικτυακού εκφοβισμού, όπως η αποσύνδεση ή η απομόνωση του παιδιού σας από τους φίλους του ή από εσάς, έντονα ξεσπάσματα – ευερεθιστότητα.
- Ενημερώστε το εκπαιδευτικό προσωπικό ή τον/την σχολική ψυχολόγο: Ενημερώστε τους/τις εκπαιδευτικούς του παιδιού σχετικά με την ανησυχία σας και ρωτήστε αν έχουν παρατηρήσει κάτι ή πώς μπορείτε να συνεργαστείτε για να το αντιμετωπίσετε.
- Χρησιμοποιήστε τις δυνατότητες των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης: Πολλές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν εργαλεία για την αναφορά του εκφοβισμού, όπως την αναφορά αναίτιων σχολίων ή των συνομιλιών που είναι απειλητικές.
- Ζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας: Σε περιπτώσεις που ο εκφοβισμός συνεχίζεται, ή έχει επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχολογική κατάσταση του παιδιού σας, μπορείτε να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού, όπως ενός ψυχολόγου ή ενός ειδικού σε θέματα διαδικτυακής ασφάλειας π.χ. saferinternet4kids.gr ή Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος
Είναι σημαντικό να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα του διαδικτυακού εκφοβισμού όσο το δυνατόν συντομότερα, καθώς αυτό μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχολογική και σωματική υγεία του παιδιού σας.
Ποιος είναι ο ρόλος μας ως γονείς και ποιος ο ρόλος του σχολείου στην ανάπτυξη υγιούς αυτοεκτίμησης;
Απ: Ως γονείς, έχουμε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη υγιούς αυτοεκτίμησης των παιδιών μας. Πρέπει να τους δείχνουμε αγάπη και να αναγνωρίζουμε τις ικανότητες και τις δυνατότητές τους, καθώς και να τους ενθαρρύνουμε και να τους υποστηρίζουμε στις δραστηριότητες που τους αρέσουν και στις οποίες τα πηγαίνουν καλά. Επίσης, είναι σημαντικό να μιλάμε ανοιχτά με τα παιδιά μας και να τους ενθαρρύνουμε να μοιραστούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους μαζί μας.
Το σχολείο, επίσης, έχει σημαντικό ρόλο, καθώς οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ενθαρρύνουν τα παιδιά να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που ενισχύουν την αυτοεκτίμηση, να διδάσκουν δεξιότητες όπως η αυτοαναγνώριση και η αυτοαξιολόγηση, και να παρέχουν στους μαθητές τους ένα αίσθημα ασφάλειας και αναγνώρισης.
Θες να μάθεις κάτι περισσότερο; Μπορείς να μας στείλεις εδώ την ερώτησή σου. (Οι ερωτήσεις θα δημοσιεύονται ανώνυμα)
